Người Việt Nam ta từ xưa đã treo đồ thờ cúng bằng đồng hoành phi câu đối trong nhà, trên bàn thờ gia tiên, nhà thờ họ, nhà trưởng. Treo hoành phi câu đối ngoài việc để trang trí, làm rất đẹp nơi thờ tự thì ý nghĩa sâu xa hơn đó là việc thể hiện gia cảnh. gia phong của một gia đình người việt, truyền thống hiếu học, đỗ đạt trên con đường công danh học hành.
Người Việt Nam ta từ xưa đã treo bộ hoành phi câu đối đồng trong nhà, trên bàn thờ gia tiên gia đình, đền chùa, nhà thờ dòng tộc. Bộ hoành phi câu đối đồng khung gỗ 1,35 m dài cao 40 cm.,Bộ hoành phi câu đối khung gỗ này tương hợp với ban thờ gia tiên dài 1,27 m tới 1,55 m, bộ hoành phi câu đối này là bộ loại bé nhất.
- Dưới đây là bộ hoành phi câu đối có nội dung như bộ trên nhưng là khung đồng kích thước dài 1,55 m rộng 59 cm, đôi câu đối 1,55 m. Bộ hoành phi câu đối này tương hợp với ban thờ gia tiên dài 1,55 m tới 1,87 m, bộ hoành phi câu đối đồng dài 1,76 m rộng 0,68 m đôi câu đối dài 1,76 m bộ hoành phi câu đối này tương hợp với ban thờ gia tiên dài 1,87 m tới 2,17 m. có nội dung như bức trên 1,55 m.
Ngày xưa, những gia đình có người làm quan, địa chủ, nhà giàu thường treo những bức hoành phi câu đối bằng đồng hoặc bằng gỗ trên bàn thờ gia tiên trong gia đình, nơi trang trọng, tôn kính nhất trong gia đình. Những gia đình nghèo, không có tiền thì thường dùng những tấm cót, nẹp lại rồi dán những tấm giấy đỏ có viết đại tự lên đó. Cho đến ngày nay, cuộc sống đã thay đổi, con người hiện đại hơn nên hoành phi câu đối cũng được thay đổi để tương hợp với những ngôi nhà xây theo kiến trúc hiện đạ, hoặc những ngôi nhà với kiến trúc cổ.
Đồ thờ Nguyễn Hưng xin chia sẻ bài viết này cho người đọc cách chọn hoành phi câu đối cho ngôi nhà của mình. Với những ngôi nhà xây theo phong cách hiện đại, những ngôi nhà ống, biệt thự hay nhà trần thì thường nên treo những bộ hoành phi câu đối vuông. Bởi ngôi nhà của mình được thiết kế theo phong cách hiện đại, có nhiều góc vuông, đường thẳng. Khi treo vào nó sẽ hòa chung với không gian của ngôi nhà.làm sao cho cân đối với kiến trúc ngôi nhà. Còn với những ngôi nhà xây dựng theo lỗi kiến trúc cổ, nhà mái ngói, có những cột bằng gỗ lim đỡ xà nhà thì treo bức đại tự cuốn thư là cực kỳ hợp lý. Đôi câu đối bán nguyệt được thiết kế để treo trên hai cây cột gỗ. Khi nó không gian ngôi nhà mới toát lên được cái dáng dấp cổ kính, truyền thống, không hề mang một chút hiện đại nào.
Sau khi đã chọn được kiểu dáng bức hoành phi câu đối, điều cần lưu ý tiếp theo đó là chữ viết trên đó. Không phải tùy tiện mà có thể treo hoành phi câu đối theo ý thích của cá nhân được. Mỗi chữ trên hoành phi hay đôi câu đối đều cần phải lựa chọn cho tương hợp. Có loại chỉ được dùng cho nhà thờ họ, có loại chỉ dùng cho đền chùa, có loại treo ở bàn thờ gia tiên…
Chữ trên hoành phi dùng cho bàn thờ gia tiên:
CÂU ĐỐI THỜ GIA TIÊN
1. Ngày tháng yên vui nhờ phúc ấm
Cần kiệm sớm hôm dựng cơ đồ.
2. Tổ tiên xưa vun trồng cây đức lớn
Con cháu nay giữ gìn nhớ ơn sâu.
3. Noi gương tiên tổ truyền thống anh hùng muôn thưở thịnh
Nối nghiệp ông cha phát huy khí thế vạn đời vinh.
4. Lấy trung hiếu trì gia bền vững
Dùng đức nhân xử thế lâu dài.
5. Phúc ấm trăm năm Tổ tiên còn để lại
Nề nếp gia phong con cháu phải giữ gìn.
6. Nhờ thọ đức ông cha đã dựng
Đạo tôn thần con cháu đừng quên.
7. Tổ tiên tích đức ngàn năm thịnh
Con cháu nhớ ơn vạn đại vinh.
8.Ơn dưỡng dục sau tựa biến Đông
Nghĩa sinh thành cao hơn non Thái.
9. Phụng sự tổ tiên hồng phúc đến
Nuôi dạy con cháu hiển vinh về.
10. Tổ tiên ta dày công xây dựng
Con cháu nhà ra sức trùng tu.
11. Tổ đường linh bái thiên niên hằng tại đức lưu quang
Tộc tính quý tôn vạn đại trường tồn duy kế thịnh.
12. Tổ tông công đức thiên niên thịnh
Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh.
13. Cúc dục ân thâm Đông hải đại
Sinh thành nghĩa trọng Thái sơn cao.
14. Nghiệp tổ vững bền nhân, trí, dũng
Gia phong muôn thuở đức, thảo, hiền.
15. Thờ tiên tổ như kính tại thượng
Giúp hậu nhân sáng bởi duy tân.
16. An bình thần liệu nền gia thất,
Sáng rực tôn huân ấm tử tôn.
17. Ngước mắt nhớ tổ tông công đức
Ghi lòng làm hiếu tử hiền tôn.
18. Tổ tông gieo trồng nền điền phúc
Cháu con canh tác nết viên tân.
19. Hiếu kính thông tông tổ
Trinh tường tập tử tôn
20. Tông tổ thiên thu trường tự điển
Nhi tôn vạn cổ thiệu như hương
21. Các hệ phồn vinh nhờ phúc ấm
Nhiều đời cố gắng tở công xưa
.
22. Tổ tông công đức còn thơm dấu
Cháu thảo con hiền sáng mãi gương.
23. Tổ đường bách thế hương hoa tại
Duệ tộc thiên thu phúc lộc trường.
24. Nhờ tiên tổ anh linh phù hộ
Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành.
25. Cây cỏ chào xuân cánh lá thắm
Tổ tông tích đức cháu con vinh.
26. Họ hàng tôn quý công danh muôn thuở chẳng phai màu
Tổ miếu thiêng liêng phúc đức nghìn thu còn tỏa sáng.
27. Chất chứa nghĩa nhân nghìn thuở thịnh
Trau dồi phúc đức vạn đời tươi.
28. Ơn nghĩa quân thần còn mãi với đất trời
Tinh thần tổ tiên sống luôn trong con cháu.
29. Muôn thuở công thành danh hiển đạt
Nghìn thu đức sáng họ phồn vinh.
CÂU ĐỐI MỪNG THỌ
1. Con cháu hân hoan mừng thượng thọ
Xóm làng hoan hỉ chúc trường sinh.
2. Nhà đầm ấm gió xuân phơi phới
Tiệc mừng vui sao thọ ngời ngời.
3. Hưởng thú nhàn rau dưa thanh đạm
Vui tuổi thọ lan quế sum vầy.
4. Đầu bạc lòng còn tráng kiện
Mây xanh chí vẫn kiên cường.
5. Trời phú tuổi cao năm tháng kiều hành còn đủng đỉnh
Đát bồi khí vượng đường đời Âu Á vẫn thênh thang.
6. Thông tươi tốt qua mùa thu mới biết
Quế cay nồng lên lão càng cay.
7. Có già mới thấy già là quý
Biết sống bao giờ sống cũng vui.
CÂU ĐỐI PHÒNG KHÁCH
(câu đối giáo huấn)
1. Vinh là lao động
Hạnh là trường sinh
2. Thiên địa công bằng
Đức năng thắng số
3. Mở rộng lòng nhân
Vun trồng cội đức.
4. Rễ sâu chẳng sợ cành lay động
Cây thẳng đừng lo bóng xế chiều
5. Đạo mẹ, đức cha, biển rộng trời cao khôn sánh
Tình chồng, nghĩa vợ, buồn ân bể ái nào tày.
6. Thiên hạ đều tham châu ngọc quý
Gia đình chỉ chuộng cháu con hiền.
7. Hiếu thảo mới sinh con hiếu thảo
Nhân từ lại có trẻ nhân từ.
8. Thành danh bởi trải thời gian khổ
Toại chí nhờ qua buối khốn cùng.
9. Người hiền tài gánh vác việc non sông
Con cháu thảo yên lòng cha mẹ
- Phụng gia tiên
- Trung hậu gia thanh
- Tổ củng tôn bồi
- Gia môn khang thái
Chữ trên hoành phi dùng cho nhà thờ tổ:
- Phụng tổ đường
- Đức duy linh
- Vạn cổ trường xuân
- Vĩnh miên thế trạch…
Câu đối gia đình:
- Tổ tông công đức thiên niên thinh
Tử hiền tôn hiến vạn đại vinh
- Bách thế bản chi bồi chỉ phúc
Nhất gia trữ trục thụ phong thanh
- Triệu nhân ngật dụng hữu thành, hiếu tư duy tắc
Thế đức khắc xương quyết hậu, phúc lí vĩnh tuy…
Câu đối nhà thờ tổ:
- Mộc xuất thiên chi do hữu bản
Thủy lưu vạn phái tố tong nguyên
- Dục cầu bảo an vu hậu duệ
Tu bằng cảm cách ư tiên linh
- Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh
Phúc ấm nhi tôn bách thế vinh
- Tổ đức vĩnh thùy thiên tải thịnh
Gia phong hàm lạc tứ thời xuân
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Bản dịch tiếng Việt của Giấy phép Công cộng GNU
Người dịch Đặng Minh Tuấn